Glukozamina i chondroityna w żywności

Jadalne skorupiaki takie jak krewetki, raki, kraby, langusty mogą dostarczyć śladowych ilości glukozaminy, która znajduje się w ich pancerzach czy ogonach. Elementy te są jednak trudne do przeżucia i strawienia. Sposobem zwiększającym ich strawność jest drobne i dokładne zmielenie i dodawanie do zup czy sosów. Mięso skorupiaków nie zawiera glukozaminy lub znikome jej ilości, które nie mają działania terapeutycznego. Glukozamina występuje także naturalnie w tkance chrzęstnej podrobów – uszach zwierząt rzeźnych, pyskach, tkance łącznej stawów, jednak podroby nie są często spożywane ze względu na niską wartość odżywczą.

W niewielkich ilościach chondroityna występuję na chrząstkach kości zwierzęcych.

Glukozamina

Glukozamina to aminocukier składający się z glukozy i glutaminy. Dzięki temu, że glukoza jest połączona z aminokwasem nie zostaje ona wykorzystywana do celów energetycznych, ale jest wbudowywana w struktury tkanek: paznokci, ścięgien, skóry, oczu, kości, więzadeł i zastawek serca. Pełni ona również funkcję w wydzielaniu śluzu w układzie oddechowym, moczowym i pokarmowym.

Glukozamina jest najczęściej pozyskiwana z muszli morskich. Jako suplement najczęściej występuje pod postacią siarczanu glukozaminy.

Badania naukowe

Uważa się, że glukozamina pozwala zwalczyć zarówno przyczyny jak i symptomy zwyrodnieniowej choroby stawów. Glukozamina pomaga w odbudowie chrząstki, ale może także nieznacznie zmniejszyć jej destrukcję. Pomaga także w leczeniu depresji spowodowanej zażywaniem Niesteroidowych Leków Przeciwzapalnych (np. Ibuprofen, Aspiryna, Diklofenak), które często przepisywane są osobom z artrozą.

Przeprowadzono około 200 badań klinicznych testujących jej skuteczność. Chociaż nie wszyscy uczestniczy badań zareagowali na dawki suplementów, większość odczuła poprawę. U pacjentów z zapaleniem stawu kolanowego, u osób, które zażywały glukozaminę częściej odnotowano poprawę niż u grupy kontrolnej, która jej nie stosowała. U tych osób także rzadziej decydowano się na przeprowadzenie operacji kolana. 

Glukozamina pomaga także w przypadku urazów powstałych na skutek wysiłku fizycznego. Sportowcy z niedawno odnotowanymi urazami kolan szybciej dochodzili do zdrowia, mogli prostować i zginać kolano.

 

Chondroityna

Chemicznie, chondroityna należy do grupy substancji zaklasyfikowanych do glikozoaminoglikanów (inaczej: mukopolisacharydów), które są złożonymi cząsteczkami węglowodanów. Co ciekawe, chondroityna pochodzi ze sproszkowanej chrząstki rekina lub chrząstek tchawiczych krowy.

Chondroityna jest ważnym składnikiem budulcowym chrząstki – twardej elastycznej tkanki łącznej znajdującej się przede wszystkim w stawach, ale można ją zlokalizować także innych partiach ciała na przykład koniuszku nosa czy w uchu zewnętrznym.

Siarczan chondroity pełni funkcję amortyzatora, przyciąga i utrzymuje wodę w stawie, dzięki czemu chrząstka jest otoczona poduszką ochronną. Jednocześnie chondroityna zapobiega przedwczesej degeneracji chrząstki – hamuje enzymy blokujące transport składników odżywczych potrzebnych do naprawy.

Badania naukowe

W jednym badaniu na pacjentach ze zwyrodnieniową chorobą stawów kolana, u osób stosujących chondroitynę choroba postępowała wolniej i przebiegała mniej boleśnie w porównaniu do grupy, która nie stosowała suplementu. Wykazano także, że chondroityna była bardziej skuteczna w łagodnych bólach stawów niż w bólach silnych.

Przeciwwskazania

W przypadku stosowania glukozaminy lub chondroityny warto wcześniej skonsultować się z lekarzem ze względu na możliwe reakcje alergiczne. Należy też wykazać szczególną ostrożność w przypadku stosowania leków przeciwzakrzepowych lub aspiryny, ponieważ ze względu na podobieństwo budowy glukozaminy i heparyny (zarówno heparyna jak i glukozamina należą do grupy związków tzw. glikozoaminoglikanów = mukopolisacharydów) może ona spotęgować funkcję rozrzedzającą krew.

Kobiety ciężarne nie powinny zażywać tych suplementów, ponieważ nie ma wystarczających badań odnośnie bezpieczeństwa ich stosowania i ewentualnych skutków ubocznych.

Terapia glukozaminą i chondroityną wymaga by na powierzchni stawowej istniały jeszcze chondrocyty a tkanka chrzęstna nie była jeszcze całkowicie zniszczona.